Ngành nuôi tôm hùm ở Việt Nam, đặc biệt tại Phú Yên và Khánh Hòa, đang đối mặt với nhiều thách thức lớn, đòi hỏi sự hợp tác chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và người nuôi để đảm bảo phát triển bền vững. Hội nghị “Tăng cường hợp tác, liên kết nuôi và tiêu thụ tôm hùm vì sự phát triển bền vững” diễn ra ngày 30/12 tại TX Sông Cầu đã nêu bật những vấn đề cấp bách này và đề xuất các giải pháp khả thi.
Năm 2024, sản lượng tôm hùm toàn quốc đạt hơn 5.870 tấn, kim ngạch xuất khẩu ước tính 430 triệu USD, chủ yếu tập trung ở Phú Yên và Khánh Hòa (chiếm trên 95% tổng sản lượng). Tuy nhiên, sự phát triển mạnh mẽ này đi kèm với nhiều hệ lụy. Ở Phú Yên, hoạt động nuôi tôm hùm tập trung tại các khu vực như vịnh Xuân Đài, đầm Cù Mông, các xã An Ninh Đông, An Hòa Hải, An Chấn (huyện Tuy An) và vịnh Vũng Rô (TX Đông Hòa), với tổng số lồng nuôi khoảng 176.930 lồng và sản lượng khoảng 2.260 tấn.
Thách thức lớn của ngành nuôi tôm hùm
Mặc dù tiềm năng kinh tế lớn, ngành nuôi tôm hùm vẫn đối mặt với nhiều khó khăn:
1. Thiếu quy hoạch và hạ tầng:
Hầu hết các địa phương vẫn chưa có quy hoạch vùng nuôi tôm hùm giai đoạn 2021-2030, dẫn đến tình trạng nuôi tự phát, vượt quá khả năng chịu tải của môi trường. Hạ tầng nuôi trồng xuống cấp, lồng bè truyền thống kém bền vững, chỉ thích hợp nuôi trong các đầm vịnh, hạn chế mở rộng sản xuất ra vùng biển rộng lớn hơn.
Nuôi tôm hùm truyền thống ở Việt NamLồng bè nuôi tôm hùm truyền thống gặp nhiều hạn chế về sức chịu đựng thời tiết và khả năng mở rộng sản xuất.
2. Quản lý khó khăn và liên kết yếu kém:
Việc quản lý vùng nuôi gặp nhiều khó khăn do thiếu nguồn lực. Liên kết giữa người nuôi và doanh nghiệp tiêu thụ còn yếu, dẫn đến tình trạng giá cả bấp bênh, người nuôi khó khăn trong việc tiếp cận thị trường. Ý thức của một bộ phận người dân về bảo vệ môi trường và tuân thủ quy định còn chưa cao.
3. Phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc và rủi ro thị trường:
Tôm hùm Việt Nam chủ yếu xuất khẩu sang Trung Quốc (chiếm trên 90%), phần lớn theo đường tiểu ngạch. Việc Trung Quốc cấm nhập khẩu tôm hùm bông từ giữa năm 2023 đã gây ra khó khăn rất lớn cho người nuôi và doanh nghiệp.
Thách thức trong tiêu thụ tôm hùmSự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc gây ra rủi ro lớn cho ngành nuôi tôm hùm.
Giải pháp cho sự phát triển bền vững
Hội nghị đã đề ra nhiều giải pháp quan trọng để thúc đẩy ngành nuôi tôm hùm phát triển bền vững, bao gồm:
- Hoàn thiện quy hoạch và đầu tư hạ tầng: Các địa phương cần lập quy hoạch vùng nuôi, đầu tư xây dựng hạ tầng nuôi trồng hiện đại, thích ứng với biến đổi khí hậu.
- Đa dạng hóa thị trường: Tìm kiếm các thị trường xuất khẩu mới, đẩy mạnh xuất khẩu chính ngạch để giảm bớt sự phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc.
- Ứng dụng công nghệ hiện đại: Chuyển đổi từ lồng bè truyền thống sang lồng HDPE, ứng dụng công nghệ nuôi xa bờ, nuôi trong trang trại trên bờ. Nghiên cứu sản xuất thức ăn công nghiệp chất lượng cao, các biện pháp phòng trị bệnh hiệu quả.
- Tăng cường liên kết chuỗi giá trị: Tạo điều kiện thuận lợi cho sự liên kết giữa người nuôi, doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu, đảm bảo giá cả hợp lý và ổn định.
- Nâng cao nhận thức: Tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường và tuân thủ các quy định trong nuôi trồng thủy sản.
- Đầu tư nghiên cứu và phát triển: Nghiên cứu, sản xuất giống tôm hùm chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu sản xuất.
Cục trưởng Cục Thủy sản Trần Đình Luân nhấn mạnh vai trò của việc rà soát, ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn; ưu tiên nhập khẩu công nghệ, hợp tác quốc tế; nghiên cứu hoàn thiện quy trình sản xuất giống trong nước; và hỗ trợ người nuôi chuyển đổi lồng nuôi, thích ứng biến đổi khí hậu. Việc này đòi hỏi sự nỗ lực chung từ tất cả các bên liên quan để xây dựng một ngành nuôi tôm hùm bền vững và hiệu quả.
Để tìm hiểu thêm về các giải pháp chăm sóc sức khỏe và phát triển toàn diện cho trẻ, hãy truy cập Cachchamcon.com.
