Xây dựng chuẩn mực con người Việt Nam: Hành trình kế thừa và phát triển 

Hình ảnh: Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với học sinh (Alt: Chủ tịch Hồ Chí Minh thân thiện trò chuyện với các em học sinh Trường Nghệ thuật sân khấu Trung ương, thể hiện tầm quan trọng của giáo dục trong xây dựng con người Việt Nam)

Kế thừa tinh thần chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta luôn xác định con người là nguồn lực quý báu nhất, là động lực phát triển bền vững của đất nước. Bài viết này sẽ phân tích quá trình phát triển lý luận của Đảng về việc phát huy nhân tố con người, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao và phát huy nhân tố này trong tương lai, hướng tới xây dựng một xã hội giàu mạnh, văn minh.

Từ Đại hội đến Đại hội: Khẳng định vai trò của nhân tố con người

Ngay từ khi bắt đầu công cuộc đổi mới, Đảng ta đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc xây dựng con người mới, khẳng định cần “Tôn trọng con người, phát huy sức sáng tạo của mọi tầng lớp nhân dân”. Tuy vấn đề con người được nhắc đến từ Đại hội IV, nhưng chỉ đến Đại hội VII (1991), Cương lĩnh xây dựng đất nước mới đề cập cụ thể và toàn diện về chuẩn mực con người xã hội chủ nghĩa: một xã hội công bằng, dân chủ, ấm no, hạnh phúc, đảm bảo điều kiện phát triển cá nhân.

Đại hội VIII (1996) nhấn mạnh tầm quan trọng của con người phát triển toàn diện về trí lực, thể chất, tinh thần và đạo đức, là cả động lực và mục tiêu của chủ nghĩa xã hội. Hội nghị Trung ương 5 khóa VIII đã cụ thể hóa chuẩn mực này bằng 5 nội dung chính: yêu nước, ý thức tập thể, lối sống lành mạnh, lao động chăm chỉ và tinh thần học tập không ngừng.

Các Đại hội IX (2001), X (2006), XII và XIII tiếp tục làm rõ hơn về chuẩn mực con người Việt Nam, nhấn mạnh sự phát triển toàn diện, hài hòa giữa giá trị truyền thống và hiện đại, gắn liền với việc xây dựng hệ giá trị quốc gia và văn hóa, luôn lấy nhân dân làm trung tâm. Hội nghị Trung ương 9 khóa XI (2014) thông qua Nghị quyết 33-NQ/TW, đề cao 4 giá trị cốt lõi: Trí – Đức – Thể – Mỹ. Gần đây nhất, Quy định số 144-QĐ/TW (2024) về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên cũng góp phần định hình chuẩn mực con người trong giai đoạn mới.

Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh: Những nguyên tắc cốt lõi

Để hiện thực hóa các chuẩn mực này, cần vận dụng sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh, cụ thể là 4 nguyên tắc sau:

1. Rèn luyện tu dưỡng suốt đời:

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Đạo đức cách mạng không phải từ trên trời sa xuống”. Việc xây dựng và thực hiện chuẩn mực con người đòi hỏi sự tự giác, tu dưỡng, rèn luyện không ngừng của mỗi cá nhân. Đảng ta cũng nhấn mạnh việc xây dựng chuẩn mực đạo đức làm cơ sở cho cán bộ, đảng viên tự điều chỉnh hành vi.

2. Nói đi đôi với làm:

Hồ Chí Minh là tấm gương sáng về thực tiễn, lý luận nhuần nhuyễn với thực tiễn. Trong giai đoạn hiện nay, cán bộ, đảng viên phải gương mẫu, làm thước đo cho nhân dân noi theo.

3. Xây đi đôi với chống:

Để phát triển cái tốt, cái đúng, cần kết hợp xây dựng với đấu tranh chống lại cái xấu, cái cũ. Đây là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì, kiên quyết.

4. Tự phê bình và phê bình:

Đây là “vũ khí sắc bén nhất” để sửa chữa khuyết điểm và phát triển ưu điểm. Tự phê bình và phê bình cần được thực hiện thường xuyên, khách quan, tránh thái độ dĩ hòa vi quý.

Giải pháp nâng cao và phát huy nhân tố con người trong tương lai

Để phát huy tối đa nhân tố con người, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:

1. Nâng cao năng lực lãnh đạo: Phát huy vai trò của tổ chức Đảng và cấp ủy trong việc xây dựng con người và phát triển văn hóa xã hội. Nghiên cứu và xây dựng hệ giá trị quốc gia, văn hóa và chuẩn mực con người phù hợp.

2. Coi trọng giáo dục, đào tạo: Giáo dục thế hệ trẻ trở thành mục tiêu chiến lược, đào tạo con người có thế giới quan khoa học, trí tuệ và đạo đức, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.

3. Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh: Huy động mọi nguồn lực để xây dựng môi trường văn hóa, lối sống tích cực, phát triển các công trình văn hóa, giáo dục, y tế, thể thao hiện đại.

4. Đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa: Gắn kết chặt chẽ với phát triển quyền con người, xóa đói giảm nghèo, thực hiện các chính sách xã hội công bằng.

5. Đấu tranh loại trừ tiêu cực xã hội: Giữ vững an ninh trật tự, đấu tranh chống các thế lực thù địch, ngăn chặn sự xuống cấp về đạo đức, bảo vệ và phát huy giá trị truyền thống tốt đẹp.

Hình ảnh: Hình ảnh minh họa về gia đình Việt Nam hiện đại (Alt: Một gia đình Việt Nam hiện đại, hạnh phúc, phản ánh giá trị gia đình trong xã hội hiện nay)

Kết luận: Xây dựng chuẩn mực con người Việt Nam là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng của toàn Đảng, toàn dân. Cachchamcon.com cam kết đồng hành cùng các bậc phụ huynh trong hành trình giáo dục con em mình, góp phần xây dựng thế hệ tương lai phát triển toàn diện, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của đất nước.