Mức sinh đang giảm mạnh ở nhiều vùng kinh tế – xã hội của Việt Nam, đặc biệt là khu vực Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long, đặt ra nhiều thách thức cho tương lai dân số nước ta. Theo Tổng điều tra dân số và nhà ở gần đây nhất, mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ ở vùng Đông Nam Bộ chỉ sinh 1,56 con, trong khi con số này ở Đồng bằng sông Cửu Long là 1,8 con. Đây là một thực trạng đáng báo động, đòi hỏi những giải pháp toàn diện và kịp thời.
Thực trạng báo động: Mức sinh giảm ở nhiều khu vực
Hiện nay, 21 tỉnh, thành phố có mức sinh dưới hai con, trong đó, mức sinh thấp nhất cả nước thuộc về Thành phố Hồ Chí Minh, chỉ đạt 1,24 con/phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ. Ngược lại, một số vùng như Tây Nguyên và miền núi phía Bắc vẫn duy trì mức sinh cao hơn, trung bình trên 2,4 con/phụ nữ. Điều đáng lưu ý là hiện tượng sinh con ít không chỉ tập trung ở các đô thị phát triển, mà còn xuất hiện ở nhiều tỉnh thuộc Đồng bằng sông Cửu Long – vùng đất đóng vai trò quan trọng trong sản xuất nông nghiệp và an ninh lương thực quốc gia. Sự giảm sút đáng kể này đặt ra câu hỏi về sự bền vững của dân số và nguồn lực lao động trong tương lai.
Nguyên nhân và tác động của mức sinh thấp
Ông Nguyễn Văn Tiên – nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội – cho rằng mức sinh thấp là vấn đề hết sức nghiêm trọng, đòi hỏi giải pháp tổng thể. Việc chuyển từ mức sinh trung bình 4-5 con/phụ nữ trước đây xuống còn gần 2 con, thậm chí chỉ khoảng 1,4 con ở một số nơi, phản ánh sự thay đổi mạnh mẽ trong nhận thức và lối sống của người dân. Bên cạnh đó, mất cân bằng giới tính khi sinh cũng là một vấn đề nan giải cần được giải quyết.
Ông Tiên nhấn mạnh, giải pháp không chỉ đơn thuần là thưởng tiền khi sinh đủ con, mà cần một chính sách toàn diện về kinh tế – xã hội. Việc giảm chi phí chăm sóc trẻ em, hỗ trợ nuôi dạy con nhỏ, xây dựng hệ thống nhà trẻ thuận lợi cho phụ huynh đi làm là những yếu tố cần được ưu tiên. Ngoài ra, cần có các biện pháp lồng ghép, các biện pháp bằng luật để đảm bảo hiệu quả lâu dài.
Định hướng chính sách: Phải có Luật Dân số
Để giải quyết vấn đề này, Chính phủ đã ban hành các chương trình và kế hoạch hành động, đặt mục tiêu tăng 10% tổng tỉ suất sinh ở các tỉnh, thành phố có mức sinh thấp đến năm 2030. Ông Nguyễn Văn Tiên cũng cho rằng việc xây dựng Luật Dân số là cần thiết và hợp lý trong bối cảnh hiện nay. Việc này không chỉ đáp ứng yêu cầu về quyền con người trong Hiến pháp năm 2013, mà còn phù hợp với Nghị quyết 21 của Trung ương Đảng về dân số và thực tế tỉ lệ người cao tuổi ngày càng tăng. Luật Dân số sẽ giúp tạo ra cơ sở pháp lý vững chắc cho các chính sách dân số bền vững, thích ứng với sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
Cần chính sách hỗ trợ, miễn giảm học phí để tăng mức sinh.
Việt Nam đang hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, vì vậy chất lượng nguồn nhân lực là yếu tố then chốt. Giải quyết vấn đề mức sinh thấp là một phần không thể thiếu trong việc xây dựng một tương lai bền vững cho đất nước. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và chính quyền địa phương để triển khai hiệu quả các chính sách đã đề ra, đảm bảo sự phát triển bền vững và cân bằng của dân số Việt Nam.
Kết luận
Việc giảm mạnh tỷ lệ sinh đang là một thách thức lớn đối với Việt Nam. Để đối phó với tình trạng này, cần có một giải pháp toàn diện, kết hợp nhiều biện pháp kinh tế – xã hội và pháp lý. Cachchamcon.com luôn đồng hành cùng các bậc phụ huynh, cung cấp thông tin và kiến thức hữu ích để xây dựng gia đình hạnh phúc và nuôi dạy con cái khỏe mạnh, góp phần vào sự phát triển bền vững của đất nước. Hãy truy cập Cachchamcon.com để tìm hiểu thêm nhiều thông tin hữu ích khác!