Trung Quốc đang đối mặt với cuộc khủng hoảng dân số nghiêm trọng chưa từng có. Để giải quyết vấn đề tỷ lệ sinh giảm mạnh và dân số già hóa nhanh chóng, chính phủ đang triển khai nhiều biện pháp, trong đó có chính sách “thưởng tiền” cho các gia đình sinh thêm con. Nhưng liệu chiến lược này có thực sự hiệu quả trong bối cảnh hiện nay?
Nhà kinh tế học nổi tiếng Ren Zeping chỉ ra ba thách thức nhân khẩu học lớn của Trung Quốc: già hóa dân số, tỷ lệ sinh thấp và tỷ lệ kết hôn suy giảm. Ông nhấn mạnh tốc độ và quy mô già hóa dân số Trung Quốc là chưa từng có, với số lượng người cao tuổi ngày càng tăng trong khi số trẻ em ngày càng giảm.
Để đối phó, chính phủ Trung Quốc cam kết áp dụng nhiều chính sách hỗ trợ, bao gồm trợ cấp tài chính và giảm thuế cho các gia đình, nhằm giảm bớt gánh nặng kinh tế khi nuôi dạy con cái. Vào tháng 10, Quốc vụ viện Trung Quốc công bố kế hoạch xây dựng “một xã hội khuyến khích sinh đẻ”, tuy nhiên chi tiết cụ thể vẫn chưa được tiết lộ đầy đủ.
Khuyến khích sinh con ở Trung Quốc
Nhiều phụ nữ đã lập gia đình ở độ tuổi 20-30 cho biết họ nhận được cuộc gọi từ chính quyền địa phương, được hỏi về kế hoạch sinh con và khuyến khích tham gia khám sức khỏe tiền sản. Một số trường hợp còn được đề nghị nhận trợ cấp hậu hĩnh nếu sinh thêm con. Ví dụ, một phụ nữ ở Chiết Giang được đề nghị khoản trợ cấp lên tới 100.000 NDT (khoảng 14.000 USD) nếu sinh con thứ hai.
Bên cạnh các biện pháp hỗ trợ cá nhân, truyền thông nhà nước cũng tích cực tuyên truyền về lợi ích của việc sinh con, nhấn mạnh tác động tích cực đến sức khỏe của người mẹ và khả năng phòng ngừa một số bệnh tật. Thậm chí, Ủy ban Y tế Quốc gia còn đề xuất các trường đại học mở các khóa học về tình yêu và hôn nhân, nhằm trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để xây dựng mối quan hệ bền vững và khuyến khích sinh con. Một khảo sát cho thấy 57% sinh viên đại học không muốn yêu đương vì áp lực học tập, chính vì vậy các khóa học này được kỳ vọng sẽ giải quyết phần nào vấn đề này.
Liệu chính sách “thưởng tiền” có thực sự hiệu quả?
Tuy nhiên, hiệu quả của các chính sách này đang bị đặt nhiều dấu hỏi. Chuyên gia nhân khẩu học Wang Feng tại Đại học California, Irvine cho rằng chính phủ Trung Quốc đang lặp lại “kịch bản cũ” từng được áp dụng trong thời kỳ chính sách một con. Ông nhấn mạnh rằng việc thuyết phục các gia đình sinh thêm con khó khăn hơn nhiều so với việc hạn chế sinh con như trước đây.
Nhà văn nữ quyền Shen Yang cũng cho rằng người dân không dễ bị ảnh hưởng bởi các chiến dịch tuyên truyền đơn thuần. Bà nhấn mạnh rằng để khuyến khích sinh đẻ, chính phủ cần tạo ra một môi trường sống thân thiện hơn với các bậc cha mẹ, đặc biệt là các bà mẹ đơn thân, để họ không phải gánh chịu quá nhiều áp lực kinh tế và xã hội.
Dù chính phủ tích cực thúc đẩy sinh con, hiện vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy việc hạn chế quyền tiếp cận các biện pháp tránh thai hay phá thai. Một bác sĩ phụ khoa tại Bắc Kinh cho biết, việc bác sĩ từ chối thực hiện các thủ thuật này chủ yếu xuất phát từ lo ngại về kiện tụng, chứ không phải do chính sách của nhà nước.
Ông Wang Feng cũng cảnh báo về những thách thức khi thuyết phục thế hệ trẻ – những người được hưởng nền giáo dục tốt nhất trong lịch sử Trung Quốc – sinh con. Chi phí sinh hoạt cao và những rào cản trong sự nghiệp khi phải tạm dừng công việc để sinh con là những trở ngại lớn đối với phụ nữ trẻ.
Kết luận, việc Trung Quốc “thưởng tiền” khuyến khích sinh con là một nỗ lực đáng kể để giải quyết khủng hoảng dân số. Tuy nhiên, sự thành công của chiến lược này phụ thuộc vào nhiều yếu tố phức tạp hơn nhiều so với việc chỉ đơn thuần cung cấp hỗ trợ tài chính. Việc tạo ra một môi trường xã hội và kinh tế thuận lợi hơn cho các gia đình, đặc biệt là phụ nữ, mới là chìa khóa để giải quyết vấn đề này lâu dài. Hãy truy cập Cachchamcon.com để tìm hiểu thêm về các vấn đề liên quan đến nuôi dạy con và phát triển gia đình.
