Tình trạng suy giảm tỷ lệ sinh đang là hồi chuông cảnh báo cho nhiều quốc gia châu Á, đặc biệt là Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. Dân số già hóa nhanh chóng và lực lượng lao động suy giảm đe dọa nghiêm trọng đến sự phát triển kinh tế – xã hội. Để ứng phó, các chính phủ đang tích cực triển khai nhiều giải pháp, nhưng liệu chúng có đủ sức vực dậy tỷ lệ sinh?
Trung Quốc: Từ chính sách một con đến hỗ trợ tài chính toàn diện
Sau nhiều thập kỷ thực hiện chính sách một con, Trung Quốc đang phải đối mặt với hậu quả khôn lường của việc suy giảm dân số và già hóa nhanh chóng. Chính phủ đã chuyển hướng sang khuyến khích sinh con bằng các chính sách hỗ trợ tài chính và phúc lợi xã hội mạnh mẽ.
TrungQuoc
Alt: Hình ảnh chăm sóc trẻ sơ sinh tại một bệnh viện ở Trung Quốc, phản ánh nỗ lực của chính phủ trong việc hỗ trợ gia đình.
Tại các thành phố lớn như Thượng Hải và Thâm Quyến, các gia đình sinh con thứ hai hoặc thứ ba được hưởng trợ cấp một lần, miễn giảm thuế và hỗ trợ chi phí giáo dục mầm non. Tuy nhiên, theo Giáo sư Lương Kiện Chương (Đại học Bắc Kinh), trợ cấp tài chính chỉ là giải pháp ngắn hạn. Để bền vững, Trung Quốc cần giải quyết các vấn đề cốt lõi như chi phí giáo dục cao, giá nhà đất đắt đỏ và áp lực công việc lớn.
Bên cạnh đó, chính sách cải cách môi trường làm việc, bao gồm làm việc linh hoạt, nghỉ phép thai sản dài hạn và hỗ trợ chăm sóc trẻ em, được kỳ vọng sẽ giúp phụ nữ cân bằng công việc và gia đình. Nhưng thách thức lớn nhất vẫn là thay đổi định kiến xã hội và tư tưởng truyền thống. Nhà xã hội học Trần Duy nhấn mạnh sự cần thiết của chính sách đồng bộ và phù hợp với văn hoá từng vùng miền.
Nhật Bản: Đầu tư vào dịch vụ chăm sóc trẻ em và cải cách môi trường làm việc
Nhật Bản, với tỷ lệ sinh thấp kéo dài, đang tập trung vào mở rộng hệ thống dịch vụ chăm sóc trẻ em miễn phí trên toàn quốc, cam kết đầu tư hàng tỷ USD để đảm bảo mọi trẻ em được tiếp cận giáo dục mầm non và dịch vụ chăm sóc chất lượng cao với chi phí hợp lý.
NhatBanAlt: Hình ảnh minh họa hệ thống chăm sóc trẻ em chất lượng cao tại Nhật Bản, hỗ trợ các bậc phụ huynh.
Song song đó, cải cách môi trường làm việc với tuần làm việc bốn ngày, giờ làm việc linh hoạt và mở rộng chính sách nghỉ phép cho cả cha mẹ cũng đang được triển khai. Tuy nhiên, nhà xã hội học Naoko Yamazaki cho rằng, việc thay đổi quan điểm xã hội về vai trò giới và xây dựng môi trường bình đẳng thực sự mới là chìa khóa. Các chương trình mai mối do chính phủ tài trợ chỉ là giải pháp tình thế, không thể thay đổi thực trạng bất bình đẳng giới sâu rộng.
Hàn Quốc: Giải pháp toàn diện từ hỗ trợ tài chính đến bình đẳng giới
Hàn Quốc, quốc gia có tỷ lệ sinh thấp nhất trong nhóm các nước phát triển, đang áp dụng nhiều chính sách hỗ trợ tài chính, bao gồm trợ cấp hàng tháng, hỗ trợ chi phí chăm sóc trẻ em và nhà ở giá rẻ. Đầu tư vào cơ sở hạ tầng giáo dục và phúc lợi cũng được đẩy mạnh.
HanQuocAlt: Hình ảnh minh họa các chương trình hỗ trợ gia đình trẻ tại Hàn Quốc, tập trung vào giáo dục và chăm sóc trẻ em.
Tuy nhiên, theo OECD, các biện pháp tài chính đơn lẻ khó mang lại hiệu quả lâu dài nếu không đi kèm với cải cách môi trường làm việc và xã hội. Việc phá bỏ định kiến giới, khuyến khích nam giới chia sẻ trách nhiệm gia đình, và chính sách nghỉ phép bắt buộc cho cha mẹ là những thách thức lớn cần giải quyết. Tiến sĩ Kim Seong-woo (Đại học Quốc gia Seoul) nhấn mạnh vai trò then chốt của việc thay đổi tư duy và nhận thức xã hội.
Kết luận: Hành trình dài cần sự nỗ lực toàn diện
Giải quyết vấn đề suy giảm dân số đòi hỏi sự nỗ lực toàn diện từ chính phủ đến cộng đồng. Việc giảm chi phí giáo dục, nhà ở và chăm sóc y tế, cải cách thị trường lao động, và quan trọng nhất là thay đổi nhận thức xã hội và văn hoá, mới có thể tạo ra bước ngoặt tích cực. Hãy cùng Cachchamcon.com tìm hiểu thêm nhiều thông tin hữu ích về chăm sóc sức khỏe và nuôi dạy con cái để xây dựng gia đình hạnh phúc và góp phần vào sự phát triển bền vững của xã hội.
