Nội dung chính
Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ qua các giai đoạn
Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ là một yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng lớn đến khả năng giao tiếp của trẻ sau này. Nhiều bậc cha mẹ tự hỏi họ có thể làm gì để giúp con mình phát triển khả năng ngôn ngữ của mình.
Biết cách giúp con phát triển khả năng ngôn ngữ là điều cần thiết đối với các bậc cha mẹ trong việc xây dựng nền tảng vững chắc giúp bé trong quá trình này. Học giao tiếp với người khác bằng từ và câu là một kỹ năng mà bé học được thông qua việc lắng nghe và quan sát khi còn nhỏ. Kỹ năng này có thể giúp trẻ thể hiện suy nghĩ của mình tốt hơn, trở thành nền tảng vững chắc cho khả năng đọc viết và giao tiếp.
Các giai đoạn phát triển ngôn ngữ của trẻ
Sự phát triển ngôn ngữ của trẻ trải qua nhiều giai đoạn khác nhau khi chúng còn nhỏ. Dưới đây là các giai đoạn phát triển ngôn ngữ của trẻ:
1. Giai đoạn từ 3 đến 12 tháng tuổi
Trong giai đoạn này, con bạn đã bắt đầu có những nhận thức cơ bản về các cảm xúc như yêu, giận, thương. Cũng từ giai đoạn này, bé đã biết đáp lại bạn bằng những lời bi bô. Nếu bạn nhận thấy âm thanh bập bẹ giống bất kỳ từ nào, hãy khuyến khích trẻ nói.
Bập bẹ là yếu tố quan trọng trong quá trình phát triển ngôn ngữ của trẻ, đây được coi là hình thức giao tiếp đầu tiên của trẻ. Trong giai đoạn này, bé sẽ phản ứng với việc được gọi tên và thậm chí có thể nói những từ đơn giản như ‘ba’, ‘ma’, ‘da’… vì những từ này rất dễ phát âm.
2. Giai đoạn từ 12 đến 18 tháng tuổi
Lúc này, con bạn sẽ cố gắng bắt chước những gì bạn nói, một số trẻ đã có thể nói một vài từ đơn lẻ. Con bạn cũng sẽ bắt đầu thích nói chuyện và cố gắng giao tiếp với bạn thường xuyên hơn. Ở giai đoạn này, hãy khuyến khích con bạn nói chuyện bằng cách đối đáp qua lại. Ngoài ra, cha mẹ nên nói chuyện với con thường xuyên hơn để giúp con làm quen với nhiều từ và câu mới.
3. Giai đoạn từ 18 tháng đến 2 tuổi
Từ 18 tháng tuổi, vốn từ vựng của bé đã tăng lên rất nhiều. Ở giai đoạn này, trẻ có thể hiểu và nói được khoảng 300 từ. Em bé của bạn cũng đã bắt đầu có thể xâu chuỗi các từ lại với nhau thành những câu ngắn. Tuy sự phát triển ngôn ngữ ở mỗi trẻ là khác nhau nhưng nếu con bạn chưa thể nói những từ đơn giản trong giai đoạn này thì bạn nên đưa con đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được hướng dẫn thêm.
4. Giai đoạn từ 2 đến 3 tuổi
Lúc này, con bạn đã tích lũy được một lượng từ vựng kha khá và đã có thể nói những câu dài hơn. Trẻ cũng hiểu những gì bạn nói hơn. Khả năng giao tiếp của trẻ đã tăng lên đáng kể và những người xung quanh sẽ có thể hiểu những gì trẻ đang nói. Con bạn cũng có thể làm nhiều việc cùng một lúc, như chơi và nói.
5. Giai đoạn từ 3 đến 5 tuổi
Trong độ tuổi từ 3 đến 5, con bạn bắt đầu tò mò về thế giới xung quanh. Bé sẽ hỏi bạn nhiều câu hỏi hơn và nói những câu có ngữ pháp phức tạp hơn. Đây là thời điểm tuyệt vời để cha mẹ khuyến khích con đọc sách, điều này sẽ góp phần làm giàu vốn từ vựng và nâng cao ngữ pháp cho con.
6. Giai đoạn từ 5 đến 6 tuổi
Con bạn bây giờ có thể hiểu những gì giáo viên hỏi và trả lời một cách mạch lạc. Trẻ cũng có thể nhận biết nhiều từ hơn và sử dụng linh hoạt trong câu. Cha mẹ nên dành nhiều thời gian trò chuyện hoặc đọc sách cùng con vì chúng rất tốt cho việc cải thiện vốn từ vựng và ngữ pháp của bé.
Các cách thúc đẩy sự phát triển ngôn ngữ của trẻ
Trong những giai đoạn này, bạn có thể cho trẻ tham gia các hoạt động vui chơi đơn giản khác nhau để phát triển các kỹ năng ngôn ngữ. Dưới đây là một số hoạt động giúp tăng cường khả năng ngôn ngữ của con bạn ngay từ khi còn nhỏ.
1. Đọc sách cho trẻ em
Đọc truyện trước khi đi ngủ là một trong những cách tốt nhất để giới thiệu cho con bạn những từ mới. Bạn có thể bắt đầu đọc truyện cho trẻ nghe ngay từ khi còn nhỏ và dần dần hình thành thói quen này ở trẻ.
2. Trò chuyện với trẻ em
Mặc dù con bạn có thể không trả lời bạn một cách rõ ràng, mạch lạc khi còn nhỏ, bạn vẫn nên nói chuyện với con mình thường xuyên. Điều này dần dần sẽ tạo thói quen lắng nghe cho trẻ và cũng khuyến khích trẻ phản hồi.
3. Nghe nhạc
Nghe nhạc và hát theo các bài đồng dao có thể giúp trẻ học các từ nhất định và hiểu nhịp điệu của chúng. Hát theo các bài hát có thể giúp trẻ nói chuyện rõ ràng và mạch lạc hơn.
4. Sửa lỗi cho con bạn
Khi trẻ chưa trôi chảy và vẫn mắc lỗi, bạn có thể sửa bằng cách chỉ ra cách phát âm, ngữ pháp đúng và yêu cầu trẻ lặp lại.
5. Hạn chế sử dụng máy vi tính và ti vi
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc quá nhiều với màn hình máy tính và tivi sẽ hạn chế sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Vì vậy, bạn nên cho trẻ xem máy tính hoặc TV một cách điều độ, chỉ nhằm mục đích cải thiện ngôn ngữ của trẻ.
6. Đưa con đi chơi
Bạn nên đưa trẻ ra ngoài thường xuyên hơn thay vì ở nhà cả ngày. Chơi trong một môi trường mới có thể khơi dậy sự tò mò của trẻ về những điều mới mẻ xung quanh chúng. Các bé thường thắc mắc rất nhiều trong khi chơi và đây là cơ hội tuyệt vời để nâng cao vốn từ vựng của bé.
7. Nói về những chủ đề trẻ thích
Cha mẹ nên nói chuyện với con cái thường xuyên, đặc biệt là về những chủ đề mà chúng thích. Điều này có thể khuyến khích bé tham gia tích cực vào cuộc trò chuyện và nói nhiều hơn.
8. Cho trẻ làm quen với các từ mới một cách chậm rãi
Cha mẹ không nên cố gắng dạy trẻ quá nhiều từ mới cùng một lúc. Dần dần thêm từ mới vào các cuộc trò chuyện để bé có thể hiểu và ghi nhớ chúng dễ dàng hơn.
Sự khác nhau giữa từ và từ là gì?
Những từ mà con bạn hiểu và sử dụng trong giao tiếp tạo thành một hệ thống các từ, bao gồm cả viết và nói. Mặt khác, nói là khả năng con người tạo ra âm thanh để phát âm các từ.
Dấu hiệu chậm phát triển ở trẻ em
Nhiều bậc cha mẹ cảm thấy lo lắng khi con mình bị chậm phát triển ngôn ngữ. Nếu bạn quan sát thấy những dấu hiệu sau ở trẻ, hãy đưa trẻ đến bác sĩ để được kiểm tra:
- Đứa trẻ không nói bập bẹ hoặc cố gắng nói
- Trẻ không nói được những từ đơn giản như ‘ma ma’, ‘ba ba’
- Trẻ không chỉ vào đồ vật và cố gắng nói tên của chúng
- Trẻ không chỉ tay hoặc vẫy tay
- Con bạn không trả lời cuộc gọi của bạn
- Trẻ em không bắt chước lời nói và hành động của người lớn
- Trẻ em không thể xâu chuỗi các từ lại với nhau để tạo thành các cụm từ đơn giản
- Trẻ thường nói lắp hoặc phát âm các từ không rõ ràng
- Trẻ khó giao tiếp
- Trẻ em sử dụng các đại từ như ‘I’ và ‘you’ không chính xác và nhầm lẫn.
Điều quan trọng là phải học ngôn ngữ ngay từ khi còn nhỏ, giúp đảm bảo rằng trẻ em hiểu những gì người khác đang nói và phản hồi lại. Điều này ảnh hưởng rất nhiều đến việc giao tiếp, học tập và cả những mối quan hệ sau này của trẻ. Một khi con bạn có thể sử dụng các từ theo đúng ngữ cảnh và phù hợp của chúng, trẻ sẽ có khả năng thể hiện bản thân tốt hơn. Điều này sẽ giúp tăng cường sự tự tin của trẻ và giúp trẻ nói lên ý kiến của mình nhiều hơn. Nếu nhận thấy trẻ giao tiếp không tốt hoặc không nói được những từ đơn giản, hãy đưa trẻ đến gặp các chuyên gia để tìm ra nguyên nhân và điều trị kịp thời.
Phương Quỳnh / Cachchamcon.com
Các bài viết của Cachchamcon.com chỉ mang tính chất tham khảo không thay thế cho việc chẩn đoán hay điều trị bệnh.
