Ông Văn Thành Nhân, một người viết văn Hà Nội, từng kể với tôi về sông Con – nhánh sông Hồng uốn lượn qua các phường Tứ Liên, Yên Phụ và Phúc Xá. Ngày xưa, khi nước rút, sông Con trở thành bãi cát trắng trải dài, người ta có thể dễ dàng đi bộ từ ngõ 260 Âu Cơ sang bãi Giữa. Hình ảnh ấy giờ chỉ còn là ký ức, gợi lên nỗi nhớ về một Hà Nội xưa cũ.
Tôi, với hơn hai mươi năm gắn bó cùng ống kính và dòng sông Hồng, đã ghi lại biết bao khoảnh khắc đáng nhớ. Dọc sông Con, từng có những xóm thuyền nan của ngư dân, soi bóng bên bãi Phúc Tân. Từ cầu Chương Dương nhìn sang, những chiếc thuyền nhỏ bé ấy tựa như những viên ngọc trai nhỏ xinh điểm xuyết bên dòng sông.
Xóm thuyền nan trên sông Con, năm 2003 – Hình ảnh phản ánh cuộc sống bình dị ven sông
Vào mùa nước lớn, những đứa trẻ nô đùa, nhảy xuống dòng nước mát lạnh từ cầu Long Biên. Mùa nước cạn, những cần câu thả xuống mặt nước hiền hòa, tạo nên bức tranh làng quê bình yên. Bãi Phúc Xá với xóm nhà nổi độc đáo, những chiếc thùng phuy được ghép lại làm phao, là nơi cư trú của những người dân tứ xứ. Và ở Tứ Liên, những chiếc thuyền gốm chất đầy sản phẩm thủ công truyền thống… Tất cả tạo nên một bức tranh sống động, đầy màu sắc về cuộc sống ven sông.
Xóm nhà nổi trên sông Con, năm 2005 – Kiến trúc độc đáo làm từ thùng phuy
Cầu bắc ra xóm nhà nổi, năm 2006 – Kết nối cuộc sống giữa đất liền và sông nước
Thế nhưng, thời gian trôi chảy, dòng sông Con cũng dần thay đổi. Cây cỏ, bùn đất đang dần lấp đầy dòng chảy. Việc đổ thải rác thải bừa bãi càng làm trầm trọng thêm tình trạng này. Ba năm trước, ông Nhân còn có thể lái ô tô sang bãi Giữa qua sông Con. Giờ đây, sông Con chỉ còn như những ao đầm nhỏ, chỉ khi nước lớn như đợt bão Yagi mới trở lại dáng vẻ dòng chảy.
Mùa nước lớn trên sông Con, năm 2008 – Dòng sông vẫn giữ nét đẹp hoang sơ
Tuần trước, khi đứng trên cầu Chương Dương, tôi chỉ thấy một lạch nước nhỏ xíu ẩn mình giữa cỏ cây. Nếu không có cầu Long Biên ở phía xa làm mốc, thật khó để nhận ra đó chính là sông Con, nhánh sông từng rất sôi động.
Sông Con tháng 12 năm 2024 – Sự thay đổi đáng buồn của dòng sông
Sông Con, một phần ký ức không thể phai mờ của Hà Nội, đang dần biến mất. Câu hát “Chảy lại đi sông con, chảy đi sông ơi…” như một lời khẩn cầu, một nỗi niềm tiếc nuối về một thời đã qua. Hãy cùng Cachchamcon.com ghi nhớ và trân trọng những giá trị văn hoá, lịch sử quý báu này.
