Trẻ nhỏ có hệ miễn dịch non yếu rất dễ mắc các bệnh lý nguy hiểm, trong đó có bệnh sởi. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, sởi có thể để lại những biến chứng nghiêm trọng và lâu dài. Thực tế đáng báo động là nhiều bậc cha mẹ vẫn mắc phải những sai lầm nguy hiểm khi chăm sóc con bị sởi. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bệnh sởi, những biến chứng nguy hiểm, các sai lầm thường gặp và cách phòng tránh hiệu quả nhất.
Năm 2024, số ca mắc sởi tại Việt Nam tăng đột biến, theo báo cáo của Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế). Con số này gây lo ngại lớn cho cộng đồng, đặc biệt là khi nhiều trẻ nhỏ chưa được tiêm chủng đầy đủ hoặc chưa được tiêm chủng phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch do biến chứng của bệnh sởi. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sởi vẫn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi trên toàn cầu. Vì vậy, việc hiểu rõ và chủ động phòng ngừa bệnh sởi là vô cùng quan trọng.
Biến chứng nguy hiểm của bệnh sởi
Sởi lây truyền qua đường hô hấp khi trẻ hít phải các giọt bắn từ người bệnh khi ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Bệnh có khả năng lây lan rất cao, đặc biệt ở khu vực đông dân cư và tỷ lệ tiêm chủng thấp. Virus sởi có thể tồn tại trong không khí hoặc trên bề mặt trong vòng 2 giờ sau khi người bệnh ho hoặc hắt hơi. Triệu chứng ban đầu thường giống cảm lạnh thông thường (sốt cao, ho, chảy mũi, viêm kết mạc) nhưng sẽ nhanh chóng xuất hiện ban đỏ trên da, bắt đầu từ mặt rồi lan ra toàn thân. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:
- Viêm phổi: Đây là biến chứng phổ biến và nguy hiểm nhất, đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi. Viêm phổi do sởi có thể gây suy hô hấp, thậm chí tử vong.
- Viêm não: Mặc dù hiếm gặp hơn, viêm não do sởi là biến chứng rất nghiêm trọng, gây co giật, sốt cao và các vấn đề thần kinh kéo dài, có thể dẫn đến tử vong.
- Suy dinh dưỡng: Sởi gây mất khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng do tiêu chảy và biếng ăn, khiến trẻ suy dinh dưỡng nghiêm trọng, giảm sức đề kháng và dễ mắc các bệnh nhiễm trùng khác.
- Nhiễm trùng tai giữa (viêm tai giữa): Biến chứng này gây đau đớn, sốt và có thể dẫn đến mất thính lực nếu không được điều trị kịp thời.
- Suy giảm hệ miễn dịch: Sau khi mắc sởi, hệ miễn dịch của trẻ suy giảm trong vài tuần đến vài tháng, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng khác như lao, viêm đường hô hấp.
Những sai lầm thường gặp của cha mẹ khi chăm sóc trẻ bị sởi
Nhiều bậc cha mẹ vô tình mắc phải những sai lầm nguy hiểm khi chăm sóc con bị sởi, làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh. Hãy cùng điểm qua một số sai lầm phổ biến:
- Tự ý cho trẻ uống thuốc: Nhiều cha mẹ tự mua thuốc kháng sinh hoặc thuốc giảm sốt mà không có chỉ định của bác sĩ. Điều này vô cùng nguy hiểm vì kháng sinh không có tác dụng với virus sởi, lại có thể gây hại cho gan, thận của trẻ.
- Kiêng gió quá mức: Giữ trẻ trong phòng kín, không khí không lưu thông dễ dẫn đến bội nhiễm vi khuẩn.
- Kiêng kỵ sai lầm về dinh dưỡng: Việc kiêng khem không cần thiết khiến trẻ thiếu chất dinh dưỡng cần thiết cho quá trình hồi phục. Trẻ cần được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng để tăng sức đề kháng.
- Không chú trọng vệ sinh cá nhân: Vệ sinh mắt, mũi, miệng cho trẻ là rất quan trọng để ngăn ngừa nhiễm trùng thứ cấp.
4 biện pháp đơn giản phòng tránh bệnh sởi
Phòng bệnh hơn chữa bệnh luôn là phương châm tốt nhất. Để bảo vệ con yêu khỏi bệnh sởi, cha mẹ cần thực hiện các biện pháp sau:
- Tiêm phòng vaccine: Đây là biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa sởi. Vaccine sởi nằm trong chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia. Hãy đảm bảo trẻ được tiêm đủ hai liều theo đúng lịch. Theo WHO, trong trường hợp dịch bệnh, trẻ từ 6 đến dưới 9 tháng tuổi có thể được tiêm mũi vaccine sởi “sởi 0” nhưng vẫn cần tiếp tục tiêm 2 mũi theo lịch.
- Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường: Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, che miệng khi ho hoặc hắt hơi, vệ sinh nhà cửa sạch sẽ và thông thoáng.
- Hạn chế tiếp xúc với người nhiễm bệnh: Tránh cho trẻ tiếp xúc với người đang bị sởi hoặc nghi ngờ mắc bệnh. Cách ly và khử khuẩn các bề mặt thường xuyên nếu có người trong gia đình bị bệnh.
- Tăng cường dinh dưỡng: Cung cấp chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng, bổ sung vitamin A để tăng cường sức đề kháng cho trẻ.
Khi nào cần đưa trẻ đi bệnh viện?
Hãy đưa trẻ đi bệnh viện ngay lập tức nếu trẻ xuất hiện một trong các dấu hiệu sau:
- Sốt cao không hạ sốt sau khi dùng thuốc giảm sốt.
- Khó thở, thở nhanh hoặc ngắt quãng.
- Co giật, mắt lờ đờ hoặc mất ý thức.
- Ban đỏ lan nhanh hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng như chảy mủ hoặc sưng đau tai.
- Tiêu chảy nặng, mất nước nghiêm trọng hoặc không ăn uống được.
Trẻ sơ sinh, trẻ suy dinh dưỡng hoặc có bệnh nền cần được đưa đến bệnh viện ngay lập tức.
TPHCM: Trẻ mắc sởi tăng vọt, khẩn cấp tiêm vắc xin cho nhóm dưới 9 tháng tuổi
Cần Thơ: Bé trai 3 tuổi nguy kịch vì sởi biến chứng
Bác sĩ hướng dẫn phân biệt sốt phát ban và sởi
Để biết thêm thông tin chi tiết về chăm sóc sức khỏe trẻ em và các kiến thức hữu ích khác, hãy truy cập website Cachchamcon.com – người bạn đồng hành tin cậy của mọi gia đình.
