Ngành Nuôi trồng thủy sản, dù có truyền thống lâu đời và tiềm năng phát triển mạnh mẽ, lại đang đối mặt với thực tế đáng lo ngại: thiếu hụt nguồn nhân lực trẻ. Vậy đâu là nguyên nhân khiến nhiều bạn trẻ e ngại lựa chọn ngành học này, dù cơ hội việc làm và thu nhập cao đang chờ đón?
Nhiều ý kiến cho rằng hình ảnh “chân lấm tay bùn” của ngành nông nghiệp nói chung, thủy sản nói riêng đã ăn sâu vào tâm trí người Việt. Hầu hết các bạn trẻ đều mong muốn một công việc văn phòng nhẹ nhàng, ít phải lao động chân tay. Thế nhưng, đây là một quan niệm cần được thay đổi. Thực tế, ngành Nuôi trồng thủy sản hiện nay không chỉ gói gọn trong hình ảnh truyền thống đó. Rất nhiều vị trí việc làm hấp dẫn đang mở ra tại các viện nghiên cứu, cơ quan quản lý nhà nước, phòng thí nghiệm, hay các công ty sản xuất, kinh doanh thuốc, vật tư, hóa chất, thức ăn chăn nuôi thủy sản. Mức lương ở những vị trí này rất cạnh tranh và hấp dẫn. Chỉ có công việc trực tiếp tại các trang trại nuôi trồng là đòi hỏi sự vất vả hơn, nhưng bù lại, ngoài mức lương cơ bản, cán bộ kỹ thuật còn có cơ hội nhận được thu nhập cao từ lợi nhuận sản xuất kinh doanh.
Alt text: Phó giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Thị Thu Giang, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Hạ Long, chia sẻ về thực trạng tuyển sinh ngành Nuôi trồng thủy sản
Ngoài ra, vị trí địa lý cũng ảnh hưởng đến sự lựa chọn của học sinh. Tại các tỉnh thành có nền kinh tế năng động như Quảng Ninh, các ngành nghề khác thu hút sự quan tâm nhiều hơn, dẫn đến sự cạnh tranh nguồn tuyển sinh cho ngành Nuôi trồng thủy sản. Thêm vào đó, xu hướng mỗi gia đình chỉ có 1-2 con cũng khiến nhiều phụ huynh e ngại lựa chọn ngành nông nghiệp, thủy sản cho con em mình. Công tác truyền thông, tư vấn hướng nghiệp còn nhiều hạn chế, chưa thể hiện được đầy đủ cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn và tiềm năng phát triển của ngành trong tương lai.
Thực trạng tuyển sinh và giải pháp khắc phục
Thực tế cho thấy, số lượng sinh viên theo học ngành Nuôi trồng thủy sản tại nhiều trường đại học vẫn chưa đáp ứng được kỳ vọng. Chất lượng đầu vào cũng chưa cao do nguồn tuyển hạn chế. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao trong ngành, trong khi nhu cầu lại rất lớn. Năm 2024, xuất khẩu thủy sản đạt con số ấn tượng, cho thấy tiềm năng to lớn của ngành. Tuy nhiên, các doanh nghiệp đang phải vật lộn với tình trạng thiếu nhân lực trầm trọng.
Alt text: Tiến sĩ Quách Hoài Nam – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Nha Trang, trao đổi về vấn đề thiếu hụt nguồn nhân lực ngành Nuôi trồng thủy sản
Để thu hút sinh viên, các trường đại học đang tích cực tìm kiếm giải pháp. Đại học Nha Trang đã chủ động nghiên cứu phương án tuyển sinh, cập nhật chương trình đào tạo, và hợp tác với doanh nghiệp để tạo điều kiện thực tập, thực hành chất lượng cao cho sinh viên. Học viện Nông nghiệp Việt Nam cũng đầu tư cơ sở vật chất hiện đại, chương trình đào tạo chất lượng, và liên kết với doanh nghiệp để tạo cơ hội việc làm cho sinh viên ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Trường Đại học Hạ Long cũng có nhiều chính sách hỗ trợ sinh viên, từ học bổng, miễn giảm học phí đến hỗ trợ kinh phí sinh hoạt, thậm chí việc làm ngay cả trước khi tốt nghiệp.
Cơ hội và thách thức đối với ngành Nuôi trồng thủy sản
Ngành Nuôi trồng thủy sản đang đứng trước cơ hội phát triển mạnh mẽ với nhu cầu ngày càng tăng của thị trường trong và ngoài nước. Tuy nhiên, việc thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao đang là thách thức lớn nhất. Việc nâng cao chất lượng đào tạo, đổi mới phương pháp giảng dạy, tăng cường công tác truyền thông và tư vấn hướng nghiệp là những giải pháp cần thiết để thu hút được nhiều bạn trẻ tài năng đến với ngành nghề này. Các chính sách hỗ trợ từ nhà nước và doanh nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện cho sinh viên học tập và phát triển sự nghiệp.
Kết luận lại, ngành Nuôi trồng thủy sản đang rất cần sự chung tay của các bên liên quan để giải quyết vấn đề thiếu hụt nguồn nhân lực. Với tiềm năng to lớn và những chính sách hỗ trợ tích cực, ngành nghề này chắc chắn sẽ thu hút được nhiều bạn trẻ đam mê và tài năng trong tương lai. Hãy cùng CACHCHAMCON.COM tìm hiểu thêm về các ngành nghề khác và hướng nghiệp cho con em mình một cách hiệu quả nhất.
