Mức sinh giảm ở Việt Nam đang là một thách thức đáng báo động, đe dọa đến sự phát triển bền vững của đất nước. Theo Cục Dân số (Bộ Y tế), từ năm 2021 đến 2023, mức sinh đã giảm từ 2,11 xuống còn 1,96 con/phụ nữ – mức thấp nhất trong lịch sử và có xu hướng tiếp tục giảm. Điều này đặt ra nhiều câu hỏi về tương lai dân số và những giải pháp cần thiết để đối phó.
Xu Hướng Mức Sinh Giảm Tập Trung Ở Đâu?
Xu hướng giảm sinh rõ rệt nhất ở các đô thị và vùng Đồng bằng sông Cửu Long, nơi có sự phát triển kinh tế mạnh mẽ và đô thị hóa cao. Ngược lại, các khu vực kinh tế – xã hội khó khăn như Trung du miền núi phía Bắc, Bắc Trung Bộ và Tây Nguyên vẫn ghi nhận mức sinh cao hơn. Năm 2023, mức sinh nông thôn giảm xuống 2,07 con/phụ nữ, lần đầu tiên thấp hơn mức thay thế. Thành thị thì dao động ở mức 1,7-1,8 con/phụ nữ, trong đó Đông Nam Bộ có mức sinh thấp nhất cả nước (1,47 con/phụ nữ), tiếp theo là Đồng bằng sông Cửu Long (1,54 con/phụ nữ). Hiện nay, 21 tỉnh, thành phố có mức sinh thấp, tập trung chủ yếu ở Đông Nam Bộ, Đồng bằng sông Cửu Long và một số tỉnh duyên hải miền Trung.
Mức sinh giảm theo vùng miền
Alt: Biểu đồ thể hiện mức sinh giảm theo từng vùng miền ở Việt Nam, cho thấy sự chênh lệch đáng kể giữa thành thị và nông thôn.
Chính Sách Dân Số: Hướng Đi Cho Tương Lai
Để giải quyết vấn đề này và đảm bảo sự bền vững của các chỉ tiêu dân số, Bộ Y tế đang tích cực nghiên cứu và xây dựng Khung chính sách tổng thể về dân số. Khung chính sách này tập trung vào 4 nội dung chính:
- Duy trì mức sinh thay thế: Nỗ lực duy trì mức sinh thay thế trên phạm vi cả nước, đặc biệt là ở những địa bàn và nhóm dân cư có mức sinh thấp.
- Cân bằng tỉ số giới tính khi sinh: Đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên càng sớm càng tốt.
- Thích ứng với già hóa dân số: Chuẩn bị và thích ứng chủ động với quá trình già hóa dân số, phù hợp với điều kiện kinh tế, xã hội và văn hóa của đất nước.
- Nâng cao chất lượng dân số: Tập trung nâng cao chất lượng dân số, tạo nền tảng vững chắc cho nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững của đất nước.
Vai Trò Của Đảng Và Nhà Nước
Đảng và Nhà nước Việt Nam đã và đang có những chính sách phù hợp với từng giai đoạn, từ sinh đẻ có hướng dẫn, sinh đẻ có kế hoạch, đến dân số – kế hoạch hóa gia đình và hiện nay là dân số và phát triển. Nghị quyết 21-NQ/TW (khóa XII) và Nghị quyết 42-NQ/TW (khóa XIII) đã định hình rõ chính sách dân số, chuyển trọng tâm từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển toàn diện, chú trọng đến quy mô, cơ cấu, phân bố và chất lượng dân số. Việc giải quyết vấn đề dân số được đặt trong mối quan hệ hữu cơ với các yếu tố kinh tế, xã hội, quốc phòng và an ninh.
Chính sách dân số Việt NamAlt: Hình ảnh minh họa về các chính sách dân số của Việt Nam qua các thời kỳ.
Kết Luận: Hành Động Ngay Hôm Nay
Mức sinh giảm là một thách thức lớn, đòi hỏi sự nỗ lực chung từ Chính phủ, các tổ chức và toàn xã hội. Việc xây dựng và thực thi hiệu quả chính sách dân số và phát triển là vô cùng quan trọng. Để tìm hiểu thêm thông tin và các giải pháp hỗ trợ, hãy truy cập website Cachchamcon.com – nơi chia sẻ những kiến thức và lời khuyên hữu ích cho các bậc cha mẹ và gia đình Việt Nam.
