Gói thầu XL01 trị giá 26,594 tỷ đồng, thuộc Dự án Xây dựng Trường Tiểu học Phùng Ngọc Liêm tại Bạc Liêu, đang gây tranh cãi do các yêu cầu trong Hồ sơ mời thầu (HSMT) được cho là gây hạn chế cạnh tranh. Dự kiến đóng thầu vào ngày 31/12/2024, gói thầu này đã nhận được 4 văn bản đề nghị làm rõ và 1 văn bản kiến nghị từ các nhà thầu. Vậy, những yêu cầu cụ thể nào đang gây ra tranh luận và liệu chúng có thực sự cần thiết?
Yêu cầu hợp đồng tương tự: Quá khắt khe?
HSMT yêu cầu nhà thầu phải có ít nhất 2 hợp đồng thi công công trình dân dụng tương tự, bao gồm móng ép cọc bê tông cốt thép, hệ khung chịu lực bằng bê tông cốt thép, hệ thống phòng cháy chữa cháy và hạ tầng kỹ thuật phụ trợ cấp III. Đặc biệt, ít nhất một công trình phải có giá trị 13 tỷ đồng. Điều này khiến các nhà thầu đặt câu hỏi: liệu việc yêu cầu loại móng cụ thể (ép cọc bê tông cốt thép) có loại trừ các công nghệ khác như móng cừ tràm, cọc khoan nhồi hay cọc bê tông ly tâm, vốn cũng đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng và an toàn? Yêu cầu này liệu có đang vô tình hạn chế số lượng nhà thầu tham gia?
Nguồn vật liệu: Yêu cầu chứng minh khả năng cung cấp có cần thiết?
HSMT cũng yêu cầu nhà thầu cung cấp hợp đồng nguyên tắc mua bán vật liệu phụ, kèm giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của nhà cung cấp và chứng minh khả năng cung cấp đủ lượng vật liệu theo khối lượng dự thầu (đá granite, sơn, gạch ốp tường…). Các nhà thầu phản ánh rằng đây là những vật liệu phổ biến, việc yêu cầu chứng minh khả năng cung cấp theo khối lượng dự thầu là không cần thiết, gây khó khăn và tốn thời gian. Liệu yêu cầu này có thực sự cần thiết để đảm bảo chất lượng công trình hay chỉ đơn giản là gây khó dễ cho các nhà thầu?
Nhân sự chủ chốt và lao động phổ thông: Số lượng quá cao?
Yêu cầu về nhân sự chủ chốt cũng gây nhiều tranh cãi. HSMT yêu cầu 8 nhân sự chủ chốt, trong đó, đối với các vị trí như phụ trách thi công dân dụng, hạ tầng kỹ thuật, phòng cháy chữa cháy, và đường dây trung thế, mỗi thành viên trong liên danh phải đề xuất 1 nhân sự. Điều này đồng nghĩa với việc một liên danh gồm 2 thành viên phải đề xuất tới 8 nhân sự cho 4 vị trí, gây ra sự không hợp lý. Thêm vào đó, yêu cầu về chứng chỉ hành nghề giám sát thi công và kinh nghiệm của chỉ huy trưởng cũng bị cho là vi phạm Nghị định số 15/2021/NĐ-CP. Cuối cùng, yêu cầu số lượng công nhân (45 người, gồm cả nhân sự dự phòng) cũng bị cho là quá cao và hạn chế sự tham gia của các nhà thầu nhỏ hơn.
Phản hồi từ bên mời thầu và chuyên gia
Bên mời thầu giải thích rằng yêu cầu về hợp đồng tương tự dựa trên hồ sơ thiết kế đã được phê duyệt, và việc yêu cầu số lượng công nhân là để đảm bảo chất lượng và tiến độ. Tuy nhiên, một chuyên gia đấu thầu nhận định rằng đây là công trình dân dụng cấp III phổ biến, việc xây dựng HSMT cần bám sát pháp luật hiện hành để tạo điều kiện cạnh tranh công bằng. Việc viện dẫn pháp luật chưa có quy định cụ thể về số lượng công nhân là không thuyết phục và chưa đúng tinh thần Thông tư số 22/2024/BKHĐT.
Kết luận: Cần xem xét lại để đảm bảo công bằng
Các yêu cầu trong HSMT của gói thầu XL01 đang gây ra nhiều tranh cãi và có thể đang vô tình hạn chế sự tham gia của nhiều nhà thầu. Việc xem xét lại các yêu cầu này, đặc biệt là liên quan đến hợp đồng tương tự, nguồn vật liệu, và số lượng nhân sự, là cần thiết để đảm bảo tính minh bạch, công bằng và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà thầu đủ năng lực tham gia dự thầu. Để tìm hiểu thêm về các vấn đề liên quan đến đấu thầu xây dựng và đảm bảo quyền lợi cho các nhà thầu, hãy truy cập Cachchamcon.com để tham khảo thêm thông tin hữu ích.
