Thời gian gần đây, giá bất động sản (BĐS) tại Việt Nam liên tục leo thang, khiến nhiều người đặt câu hỏi: Liệu đây có phải là bong bóng BĐS? Bài viết này sẽ phân tích sâu hơn về vấn đề này dựa trên những chia sẻ của TS. Cấn Văn Lực – Chuyên gia kinh tế trưởng BIDV tại Hội nghị Bất động sản Việt Nam (VRES) 2024.
Thực trạng đáng báo động được TS. Cấn Văn Lực chỉ ra là tỷ lệ người Việt sở hữu BĐS trong thời gian ngắn cực kỳ cao. Theo thống kê, 86% người dân nắm giữ BĐS dưới 1 năm, thậm chí có đến 36% chỉ giữ trong 3-6 tháng. Điều này cho thấy tình trạng đầu cơ, “lướt sóng” BĐS đang diễn ra rất nhanh và dữ dội. Ông nhấn mạnh: “Tình trạng lướt sóng, đầu cơ BĐS rất nhanh và dữ dội”. Việc này khác biệt rõ rệt so với các quốc gia phát triển, nơi tỷ lệ sở hữu BĐS lâu dài cao hơn đáng kể. Ví dụ, tại châu Âu, khoảng 23% người dân nắm giữ BĐS 3-4 năm, 33% giữ trong 5-10 năm và 38% giữ trên 10 năm.
Biểu đồ so sánh thời gian sở hữu bất động sản giữa Việt Nam và Châu Âu Biểu đồ minh họa sự khác biệt về thời gian sở hữu bất động sản giữa Việt Nam và Châu Âu. (Alt text: So sánh thời gian sở hữu bất động sản: Việt Nam (thời gian ngắn) so với Châu Âu (thời gian dài). Minh họa sự khác biệt đáng kể về xu hướng đầu tư bất động sản giữa hai khu vực.)
Thuế bất động sản: giải pháp điều tiết thị trường?
Để điều tiết thị trường BĐS đang nóng, TS. Cấn Văn Lực ủng hộ việc đánh thuế BĐS. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh cần tính toán kỹ lưỡng về thời điểm và phương pháp đánh thuế sao cho hợp lý, công bằng và khả thi. Ông đề xuất: “Về thời điểm, tôi nghĩ ít nhất phải 2-3 năm nữa. Lý do là để các doanh nghiệp có thông tin, dữ liệu rồi mới có luật.” Ông cũng gợi ý học hỏi kinh nghiệm của Singapore, áp dụng mức thuế khác nhau tùy thuộc vào số lượng BĐS sở hữu và số lần giao dịch. Ngoài ra, Luật Đất đai mới quy định việc thu hồi đất nếu dự án không được triển khai trong vòng 4 năm cũng là một giải pháp đáng chú ý để tránh lãng phí tài nguyên.
Giá nhà cao ngất ngưởng: Gần cả đời công chức mới đủ tiền mua nhà?
Một vấn đề khác được TS. Cấn Văn Lực chỉ ra là giá BĐS tại Việt Nam đang quá cao so với thu nhập bình quân đầu người. Dữ liệu từ Batdongsan.com.vn cho thấy, thế hệ 9x cần trung bình 25,8 năm thu nhập để mua một căn chung cư 3 tỷ đồng (với lãi suất huy động 4,5%). Con số này cao hơn nhiều so với mức trung bình thế giới (23,5 năm) và gây ra nhiều khó khăn cho người trẻ. TS. Cấn Văn Lực đặt câu hỏi: “Còn ở Việt Nam lên tới 23-24 năm, gần hết đời công chức. Như vậy đi làm kiếm tiền gần cả đời công chức mới mua được cái nhà, còn nuôi ai?”
Thêm vào đó, tốc độ tăng trưởng giá BĐS tại Việt Nam trong 5 năm (2019-2024) đạt 59%, vượt xa nhiều quốc gia khác như Mỹ (54%), Úc (49%), Nhật Bản (41%), Singapore (37%). Luật Kinh doanh BĐS quy định can thiệp nhà nước nếu giá BĐS tăng 20% một quý, cho thấy mức độ nghiêm trọng của vấn đề.
Kỳ vọng sở hữu nhà: Thực tế và tâm lý
Mặc dù giá nhà cao, người Việt Nam vẫn có tỷ lệ sở hữu BĐS rất cao (90%), đứng thứ hai thế giới sau Trung Quốc (93%). Điều này phản ánh tâm lý coi BĐS là kênh đầu tư an toàn và mang lại lợi nhuận ổn định, đặc biệt trong bối cảnh thị trường tài chính chưa phát triển mạnh. Tuy nhiên, ông Nguyễn Quốc Anh từ Batdongsan.com.vn cũng lưu ý rằng, tại các quốc gia phát triển, tỷ lệ người đi thuê nhà cao hơn không phải vì họ không muốn sở hữu nhà, mà do giá nhà quá cao. Chỉ có 4% người Việt Nam cho biết sẽ đi thuê nhà mãi mãi.
Kết luận: Cần có giải pháp toàn diện
Tình trạng giá nhà cao và đầu cơ BĐS tại Việt Nam đang đặt ra nhiều thách thức. Việc đánh thuế BĐS, quản lý chặt chẽ thị trường và cải thiện thu nhập người dân là những giải pháp cần được xem xét toàn diện để tạo ra một thị trường BĐS bền vững và công bằng hơn. Để tìm hiểu thêm thông tin về thị trường bất động sản và các giải pháp liên quan, hãy truy cập Cachchamcon.com.
