Người dân TPHCM mặc áo khoác, đeo khẩu trang khi ra đường trong những ngày tiết trời se lạnh - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Mùa lạnh đến, nhiệt độ giảm đột ngột khiến nhiều người dân TP.HCM phải mặc áo khoác, đeo khẩu trang khi ra đường. Thời tiết này cũng đồng nghĩa với sự gia tăng đáng kể các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là cúm mùa, gây ra nhiều lo ngại cho sức khỏe, nhất là đối với trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguy cơ của cúm mùa, cách phòng ngừa và xử lý khi mắc bệnh.
Thời tiết lạnh đột ngột ở TP.HCM gần đây đã dẫn đến một số trường hợp nghiêm trọng. Một thai phụ đã phải mổ bắt con sớm do biến chứng suy hô hấp nặng từ cúm, cần thở máy và ECMO (oxy hóa qua màng ngoài cơ thể). Một trường hợp khác là nam giới 54 tuổi, có tiền sử tăng huyết áp, bị viêm phổi nặng do cúm kéo dài, cũng cần thở máy và ECMO. Theo TS Lê Thị Thu Hương, Trưởng khoa Nội hô hấp Bệnh viện Nhân dân Gia Định, hệ hô hấp dễ bị tổn thương khi tiếp xúc với không khí lạnh đột ngột, tạo điều kiện cho vi rút cúm xâm nhập và phát triển.
Ảnh minh họa: Mẹ và bé cần được bảo vệ khỏi cúm mùa
Nói to cũng có thể lây lan cúm!
PGS. TS Đỗ Văn Dũng, giảng viên Đại học Y Dược TP.HCM, giải thích rằng hắt hơi, ho, thậm chí nói to đều tạo ra các hạt nhỏ, khí dung mang mầm bệnh lây lan sang người khác. Thời tiết lạnh làm tăng khả năng lây lan cúm theo hai cơ chế chính:
- Ở trong nhà nhiều hơn: Mùa lạnh, mọi người thường ở trong nhà, không gian kín, tăng khả năng lây nhiễm giữa các cá nhân.
- Hạt khí dung tồn tại lâu hơn: Không khí lạnh làm các giọt nhỏ và hạt khí dung bay hơi chậm hơn, tồn tại lâu hơn trong môi trường, tăng hiệu quả lây lan.
Tuy nhiên, cơ chế này không rõ ràng ở vùng nhiệt đới, nên nguy cơ dịch cúm ở đây thường thấp hơn.
Triệu chứng cúm và cách phân biệt
TS Thu Hương cho biết triệu chứng cúm tương tự các bệnh nhiễm virus hô hấp khác nhưng nặng hơn, bao gồm: sốt, ho, đau họng, sổ mũi/nghẹt mũi, đau nhức cơ thể, đau đầu, ớn lạnh, mệt mỏi, đôi khi nôn hoặc tiêu chảy. Triệu chứng kéo dài 5-7 ngày, tùy tình trạng người bệnh.
PGS Dũng nhấn mạnh cúm thường khởi phát đột ngột với đau cơ. Trong mùa cúm, ho và sốt là dấu hiệu nghi ngờ. Sốt thường kéo dài 3-4 ngày, bệnh tự khỏi trong 7 ngày, nhưng ho và mệt mỏi có thể kéo dài đến 2 tuần. Tuy nhiên, ở người có sức đề kháng kém (người già, trẻ em, phụ nữ mang thai, người có bệnh nền), cúm có thể nặng hơn và có biến chứng.
Cúm nặng và nguy cơ ECMO
PGS Dũng khuyến cáo cần đến cơ sở y tế khi có dấu hiệu cúm nặng như: sốt cao, khó thở, thở nhanh, huyết áp tâm thu dưới 90 mmHg, chán ăn, tiểu ít, thay đổi tri giác. Người già và người có bệnh nền (hen suyễn, bệnh tim, đái tháo đường…) cần đặc biệt chú ý vì cúm có thể gây biến chứng.
TS Thu Hương cho biết, dù đa số tự điều trị tại nhà được, nhóm nguy cơ cao (trẻ dưới 5 tuổi, người trên 65 tuổi, phụ nữ mang thai, người có bệnh nền) cần cảnh giác vì cúm có thể gây biến chứng nghiêm trọng như suy hô hấp cấp, viêm phổi, viêm cơ tim… Các ca cúm nặng cần ECMO gần đây cho thấy mức độ nguy hiểm của bệnh. Bội nhiễm vi khuẩn cũng làm tình trạng bệnh thêm phức tạp.
Cúm A/H1N1 và A/H3N2: Nguy hiểm như thế nào?
Tại Hàn Quốc, dịch cúm đang lan rộng với sự gia tăng của vi rút A/H1N1 và A/H3N2. Cả hai đều thuộc nhóm A, rất dễ lây lan qua đường hô hấp. A/H3N2 thường gây triệu chứng nặng hơn A/H1N1, đặc biệt ở người già, trẻ em và người có bệnh mạn tính. Thời tiết lạnh giúp vi rút này sinh sôi mạnh mẽ vì:
- Vỏ protein bền vững hơn trong không khí lạnh.
- Không khí lạnh, khô làm tổn thương niêm mạc mũi.
- Hệ miễn dịch hoạt động kém hiệu quả hơn ở nhiệt độ thấp.
Mặc dù đa số người khỏe mạnh tự khỏi sau vài ngày, nhóm nguy cơ cao có thể gặp biến chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong.
Phòng ngừa cúm hiệu quả
Cách tốt nhất để phòng ngừa cúm là tiêm phòng vắc xin hàng năm. Ngoài ra, cần:
- Đeo khẩu trang ở nơi đông người.
- Rửa tay thường xuyên.
- Che miệng khi ho hoặc hắt hơi.
- Tránh tiếp xúc với người bệnh.
- Giữ ấm cơ thể.
Hãy bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình bằng cách chủ động phòng ngừa cúm mùa. Để được tư vấn chi tiết hơn về chăm sóc sức khỏe mẹ và bé trong mùa cúm, hãy truy cập Cachchamcon.com.
