Mức sinh giảm mạnh, già hóa dân số đang là thách thức lớn đối với Việt Nam. Bộ Y tế đề xuất chính sách mới, cho phép công chức và đảng viên sinh con thứ ba mà không bị kỷ luật. Liệu đây có phải là giải pháp hiệu quả để đối phó với tình trạng này? Bài viết sẽ phân tích sâu hơn về đề xuất này và những vấn đề liên quan.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho biết tỉ lệ sinh hiện nay ở mức thấp hơn mức thay thế (2,1 con/phụ nữ), cụ thể năm 2023 ước tính chỉ đạt 1,96 con/phụ nữ, thấp nhất trong lịch sử. Điều này gây áp lực lớn lên hệ thống lao động và an sinh xã hội trong tương lai. Việc bãi bỏ quy định kỷ luật đối với việc sinh con thứ ba được kỳ vọng sẽ tạo động lực khuyến khích sinh sản, đặc biệt ở các vùng có tỉ lệ sinh thấp. Quỹ Dân số Liên Hiệp Quốc (UNFPA) dự báo Việt Nam sẽ trở thành quốc gia có dân số già vào năm 2036 và siêu già vào năm 2049. Tình trạng này càng trở nên báo động khi mức sinh dự kiến tiếp tục giảm xuống còn 1,91 con/phụ nữ vào năm 2024.
Thách thức của việc giảm sinh và già hóa dân số
Cục trưởng Cục Dân số Lê Thanh Dũng nhấn mạnh ba năm liên tiếp mức sinh giảm dưới mức thay thế, cùng với mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn ở mức cao (ước tính 112 bé trai/100 bé gái năm 2024). Những con số này cho thấy sự cấp thiết của việc tìm kiếm giải pháp. Đề xuất mới tập trung vào việc trao quyền tự quyết cho các cặp vợ chồng về số con, thời gian sinh và khoảng cách giữa các lần sinh, thay vì áp đặt giới hạn số con như trước đây.
Chính sách mới: Bỏ quy định kỷ luật đối với việc sinh con thứ ba
Quy định giới hạn số con đã được áp dụng nhiều năm với các chính sách khác nhau, bao gồm cả hình thức xử phạt đối với việc sinh con thứ ba. Tuy nhiên, hiện nay, xu hướng giảm sinh đang diễn ra mặc dù mức sinh chưa đến mức báo động. Nếu không có giải pháp kịp thời, vấn đề này sẽ trở nên nghiêm trọng hơn. Cục Dân số đang thu thập ý kiến từ các chuyên gia và nhà nghiên cứu để trình Chính phủ các giải pháp hỗ trợ tốt nhất cho các cặp vợ chồng muốn sinh thêm con, đảm bảo chất lượng dân số.
Quan điểm của các chuyên gia
PGS.TS Bùi Thị An, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Hà Nội, cho rằng già hóa dân số là vấn đề đáng lo ngại, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển kinh tế – xã hội và sự bền vững của đất nước. Bà đề xuất các chính sách khuyến khích sinh đủ hai con, tránh tình trạng sinh quá ít hoặc quá nhiều con. Việc sinh con cần được khuyến khích, hỗ trợ từ Nhà nước, không nên mang tính ép buộc.
Hướng đi của chính sách dân số
Tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội Khóa XV, Chính phủ cam kết chỉ đạo khẩn trương sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW về công tác dân số và rà soát, sửa đổi các quy định liên quan của Đảng và pháp luật nhà nước về chính sách dân số. Điều này bao gồm việc sửa đổi các quy định về kỷ luật đảng viên sinh con thứ ba. Tình trạng mức sinh thấp tại TP.HCM đang ở mức báo động, đòi hỏi giải pháp tích cực. Hiện nay, phụ nữ ở TP.HCM sinh đủ 2 con trước 35 tuổi được hỗ trợ 3 triệu đồng, nhằm hỗ trợ chi phí y tế khi mang thai và sinh con.
Già hóa dân số Ảnh minh họa: Xu hướng già hóa dân số đang ngày càng gia tăng.
Kết luận: Cần giải pháp toàn diện
Việc bãi bỏ quy định kỷ luật đối với việc sinh con thứ ba là một bước đi tích cực, tuy nhiên, đây chỉ là một phần trong giải pháp toàn diện cho vấn đề già hóa dân số. Cần có sự phối hợp các chính sách hỗ trợ về tài chính, chăm sóc sức khỏe, giáo dục, và tạo điều kiện thuận lợi cho phụ nữ tham gia lao động để khuyến khích sinh sản. Hãy cùng theo dõi và chờ đợi những chính sách cụ thể hơn từ Chính phủ. Để được cập nhật thông tin hữu ích về chăm sóc mẹ và bé, hãy truy cập Cachchamcon.com.
