Bé Lam, 12 tuổi, đã chung sống với bệnh tăng áp phổi suốt 9 năm mà không rõ nguyên nhân. Chỉ đến khi tình cờ khám sức khỏe, em mới được phát hiện mắc một dị tật mạch máu vô cùng hiếm gặp, mở ra con đường điều trị hiệu quả. Câu chuyện của bé Lam là lời nhắc nhở quan trọng về tầm quan trọng của việc tầm soát sức khỏe toàn diện, đặc biệt ở trẻ em.
Bé Lam sinh non tháng 35, lớn lên khỏe mạnh. Tuy nhiên, năm 2015 (khi 3 tuổi), em đột ngột ngất xỉu và được chẩn đoán mắc tăng áp phổi nguyên phát. Mặc dù đã trải qua nhiều xét nghiệm, nguyên nhân vẫn không được tìm ra, và bé được chẩn đoán là tăng áp phổi vô căn. Em được điều trị thuốc và theo dõi định kỳ.
Đến năm 2021, do dịch Covid-19, gia đình bé Lam tạm dừng việc tái khám và uống thuốc. Vì bé không có triệu chứng rõ rệt như đau ngực, khó thở hay ngất xỉu, gia đình chủ quan cho rằng em đã khỏi bệnh. Tháng 10/2024, trong một lần khám sức khỏe tổng quát tại Bệnh viện Tâm Anh, sự thật mới được hé lộ.
ThS.BS Văn Thị Thu Hương, Khoa Tim bẩm sinh, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, phát hiện bé Lam bị tăng áp phổi mức độ trung bình qua siêu âm tim. Các xét nghiệm cận lâm sàng được chỉ định, và kết quả siêu âm bụng bất ngờ phát hiện một dị tật: thông nối tĩnh mạch cửa – tĩnh mạch chủ bẩm sinh thể ngoài gan. Chụp cắt lớp vi tính sau đó xác nhận chẩn đoán. Bác sĩ Hương nhấn mạnh đây là nguyên nhân gây tăng áp phổi rất hiếm gặp và dễ bị bỏ sót nếu không được tầm soát kỹ lưỡng.
Cầu nối tĩnh mạch cửa – chủ hình chữ U và quá trình can thiệpCầu nối bất thường giữa tĩnh mạch cửa và tĩnh mạch chủ, gây khó khăn cho quá trình can thiệp.
Thông nối tĩnh mạch cửa – tĩnh mạch chủ bẩm sinh là dị tật bẩm sinh cực kỳ hiếm gặp (tỷ lệ 1:30.000 ca sinh), do sự phát triển bất thường của mạch máu thai nhi. Thông thường, tĩnh mạch cửa dẫn 95% máu từ các cơ quan tiêu hóa về gan để lọc trước khi về tim. Tuy nhiên, trong trường hợp này, máu đi thẳng vào hệ thống tĩnh mạch mà không qua gan. Bệnh có hai thể: trong gan và ngoài gan.
Bệnh thường không có triệu chứng rõ rệt, chỉ biểu hiện khi có biến chứng như u gan, tăng áp phổi, dị dạng động mạch tĩnh mạch phổi, hay rối loạn nội tiết (dậy thì sớm, suy giáp…). Bé Lam, ngoài tăng áp phổi, không có triệu chứng khác. Bác sĩ Hương cho biết, việc chỉ điều trị triệu chứng mà không tìm nguyên nhân sẽ không giải quyết được vấn đề tận gốc, thậm chí gây ra biến chứng nguy hiểm như ung thư gan, tăng huyết áp phổi nặng, hội chứng gan phổi, bệnh não gan…
BS.CKI Vũ Năng Phúc, Trưởng khoa Tim bẩm sinh, Bệnh viện Tâm Anh, quyết định can thiệp bít thông nối mạch máu bất thường. Cầu nối có đường kính 10mm, hình chữ U ngoằn ngoèo, gây khó khăn cho việc luồn dụng cụ. Ê kíp đã sử dụng dây dẫn đặc biệt, vừa mềm dẻo vừa cứng cáp, để vượt qua trở ngại này. Để đảm bảo an toàn, họ đã mở hai đường tĩnh mạch: một để luồn dụng cụ, một để theo dõi áp lực tĩnh mạch cửa trong suốt quá trình can thiệp.
Can thiệp bít thông nối mạch máuHình ảnh minh họa quá trình can thiệp y tế.
Thủ thuật kéo dài một giờ. Sau can thiệp, áp lực tĩnh mạch cửa ổn định, bé Lam khỏe mạnh và xuất viện sau hai ngày. Tái khám sau 3 tháng, áp lực động mạch phổi giảm đáng kể, men gan trở về bình thường.
Bác sĩ Phúc khuyến cáo bố mẹ cần đưa bé đi tái khám định kỳ, siêu âm tim và bụng để theo dõi tình trạng sức khỏe. Câu chuyện của bé Lam nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tầm soát sức khỏe toàn diện và tầm quan trọng của việc phát hiện sớm bệnh tật để có hướng điều trị kịp thời. Hãy liên hệ với Cachchamcon.com để được tư vấn thêm về chăm sóc sức khỏe toàn diện cho trẻ em.
