Thế kỷ 21 đang đặt Nga trước thách thức nghiêm trọng: nguy cơ mất đi một nửa dân số. Tỷ suất sinh thấp dai dẳng đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về một tương lai bất ổn. Liệu những chính sách khuyến khích sinh con gần đây có đủ sức mạnh để đảo ngược xu hướng này?
Biểu đồ thể hiện sự sụt giảm dân số NgaẢnh minh họa: Xu hướng giảm dân số đáng báo động ở Nga
Chính sách khuyến khích sinh con: Từ địa phương đến liên bang
Để đối phó với tình trạng báo động này, Nga đang triển khai nhiều chính sách khuyến khích sinh con, từ cấp địa phương đến cấp liên bang. Một số chính quyền địa phương, như vùng Karelia và thành phố Tomsk, đã tiên phong với chính sách hỗ trợ tài chính cho sinh viên nữ sinh con. Ví dụ, vùng Karelia hỗ trợ 100.000 ruble (khoảng 910 USD) cho sinh viên nữ dưới 25 tuổi, cư trú tại địa phương và sinh con khỏe mạnh. Ít nhất 11 chính quyền địa phương đã áp dụng chính sách tương tự.
Cùng lúc đó, chính phủ liên bang cũng tăng mạnh mức trợ cấp sinh con. Năm 2025, khoản hỗ trợ cho các bà mẹ lần đầu sinh con đạt 677.000 ruble (khoảng 6.150 USD), tăng 7,4% so với năm trước. Mức hỗ trợ cho con thứ hai cũng tăng lên 894.000 ruble, tăng 7,3%. Tuy nhiên, liệu những khoản tiền này có đủ để giải quyết vấn đề cốt lõi?
Tỷ suất sinh thấp: Một vấn đề dai dẳng
Tỷ suất sinh thấp của Nga (1,52 con/phụ nữ vào năm 2024) thấp hơn nhiều so với mức 2,1 cần thiết để duy trì dân số ổn định. Vấn đề này đã tồn tại trong nhiều thập kỷ, và lời cảnh báo của Tổng thống Putin năm 2000 về nguy cơ “quốc gia suy nhược” vẫn còn nguyên giá trị. Mặc dù tỷ suất sinh có tăng nhẹ trong giai đoạn 2000-2017 nhờ cải thiện kinh tế và số lượng phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, nhưng xu hướng này đã đảo chiều trong những năm gần đây. Sự sụt giảm kinh tế, đại dịch COVID-19 và chiến sự tại Ukraine đã làm tăng thêm tâm lý bất an, ảnh hưởng tiêu cực đến tỷ suất sinh.
Ảnh minh họa: Ảnh hưởng của chiến tranh và kinh tế đến tỷ lệ sinhẢnh minh họa: Ảnh hưởng của các yếu tố kinh tế – xã hội đến tỷ lệ sinh ở Nga
Ngoài tỷ suất sinh thấp, tỷ lệ tử vong cao ở nam giới Nga cũng là một yếu tố góp phần vào khủng hoảng dân số. Chế độ ăn uống, lối sống không lành mạnh và tác động của chiến tranh Nga – Ukraine (ước tính hơn 600.000 thương vong và hơn 1 triệu người di cư) càng làm trầm trọng thêm tình hình. Dự báo của Liên Hợp Quốc cho thấy dân số Nga có thể giảm tới 50% vào năm 2100, một con số đáng báo động.
Vấn đề kinh tế: Rào cản lớn nhất
Theo khảo sát của Trung tâm nghiên cứu công luận Nga (VTsIOM), gần 40% phụ nữ cho biết khó khăn kinh tế là lý do chính khiến họ không muốn sinh con. Chi phí nuôi dạy con cái ở Nga rất cao (khoảng 134.592 ruble/năm vào năm 2020, và con số này dự kiến tăng mạnh sau chiến tranh), khiến các khoản trợ cấp của chính phủ trở nên không đủ.
Ảnh minh họa: Chi phí nuôi dạy con cái ở NgaẢnh minh họa: Khó khăn về kinh tế là nguyên nhân chính khiến tỷ lệ sinh ở Nga thấp
Những biện pháp khác:
Bên cạnh các chính sách tài chính, Nga cũng đang áp dụng nhiều biện pháp khác nhằm thúc đẩy tỷ suất sinh, từ việc hỗ trợ chi phí khách sạn cho đêm tân hôn đến việc khôi phục danh hiệu “Người mẹ Anh hùng” và ban hành luật chống lại việc cổ vũ lối sống “không con”. Tuy nhiên, hiệu quả của những biện pháp này vẫn còn phải chờ thời gian chứng minh.
Kết luận:
Khủng hoảng dân số ở Nga là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi giải pháp toàn diện và lâu dài. Mặc dù chính phủ đang nỗ lực triển khai nhiều chính sách khuyến khích sinh con, nhưng liệu chúng có đủ sức mạnh để đảo ngược xu hướng giảm dân số vẫn còn là một câu hỏi bỏ ngỏ. Để hiểu rõ hơn về vấn đề này và tìm kiếm giải pháp hiệu quả, hãy tham khảo thêm thông tin trên Cachchamcon.com.
