Mức sinh ở Việt Nam đang ở mức báo động, thấp hơn mức sinh thay thế (2.1 con/phụ nữ) rất nhiều, chỉ đạt 1.91 con/phụ nữ. Nếu không có giải pháp hiệu quả, dân số Việt Nam sẽ giảm mạnh trong 20 năm tới. Nhiều chính sách “khuyến sinh” được đưa ra, trong đó có việc khen thưởng tiền mặt cho phụ nữ sinh đủ hai con, nhưng liệu đây có phải là giải pháp bền vững?
Chính sách khuyến khích sinh con hiện nay: Có gì đáng chú ý?
Bộ Y tế đang tích cực đề xuất các giải pháp thúc đẩy mức sinh thay thế, bao gồm:
- Chính sách hỗ trợ quốc gia: Chính phủ ban hành các chính sách hỗ trợ phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội từng thời kỳ.
- Chính sách hỗ trợ địa phương: UBND các tỉnh, thành phố sẽ xây dựng các chính sách cụ thể, ưu tiên các đối tượng chính sách, vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và vùng biên giới, hải đảo.
- Khen thưởng phụ nữ sinh đủ 2 con: Nhiều tỉnh thành đã thực hiện chính sách khen thưởng tiền mặt cho phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi. Ví dụ, TP.HCM hỗ trợ 3 triệu đồng, Long An, Tiền Giang, Bạc Liêu hỗ trợ 1 triệu đồng, Hậu Giang hỗ trợ 1.5 triệu đồng kèm chi phí khám sàng lọc.
Tuy nhiên, 21 tỉnh thành có mức sinh thấp nhất (TP.HCM, Đồng Tháp, Hậu Giang, Bà Rịa – Vũng Tàu, Bình Dương, Khánh Hòa, Long An, Bạc Liêu, Tây Ninh, Sóc Trăng, Cà Mau, Đồng Nai, Bình Thuận, Tiền Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long, An Giang, Bến Tre, Đà Nẵng, Quảng Ngãi và Kiên Giang) đang gặp nhiều khó khăn trong việc thực hiện các chính sách này.
Tiền thưởng: Liệu có đủ để giải quyết vấn đề?
Ảnh minh họa: Gánh nặng tài chính khi nuôi conAlt: Gánh nặng tài chính và thời gian khi nuôi dạy con cái trong xã hội hiện đại.
Các chuyên gia cho rằng, việc khen thưởng tiền mặt chỉ có tác dụng động viên nhỏ, không đủ để thuyết phục giới trẻ sinh nhiều con. GS.TS Hoàng Bá Thịnh cho rằng mức hỗ trợ quá nhỏ bé so với chi phí nuôi dạy con cái. TS Hoàng Tú Anh, Giám đốc Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số (CCIHP) nhấn mạnh sự khác biệt giữa trước đây và hiện nay: trước đây, chi phí nuôi con thấp, có nhà trẻ công cộng miễn phí, học phí thấp,… Nhưng hiện nay, chi phí nuôi con vô cùng đắt đỏ, từ chăm sóc thai sản đến giáo dục, nhà trẻ tư thục đắt đỏ, áp lực công việc… tất cả đều tạo ra gánh nặng lớn cho các cặp vợ chồng trẻ.
Giải pháp dài hạn cho vấn đề khuyến khích sinh con
TS Tú Anh cho rằng cần tôn trọng quyền lựa chọn và tháo gỡ khó khăn cho giới trẻ. Việc “sinh theo nhu cầu” cần đi kèm với hỗ trợ thực chất. Bà đề xuất gắn trách nhiệm hỗ trợ cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các khu công nghiệp, tạo điều kiện nhà ở, nhà trẻ miễn phí cho nữ công nhân.
PGS Thịnh nhấn mạnh tầm quan trọng của các chính sách an sinh xã hội dài hạn: giải quyết vấn đề nhà ở, thu nhập, học phí,… Ông cho rằng chỉ hỗ trợ tiền mặt là chưa đủ, cần giải quyết tận gốc vấn đề. Ông cũng đề cập đến lối sống thụ hưởng của thế hệ trẻ và tầm quan trọng của việc bắt đầu giải quyết vấn đề sớm.
Ông Nguyễn Thiện Nhân, Đại biểu Quốc hội khóa 15, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ, cũng đề cập đến việc cần thiết phải nâng mức lương tối thiểu lên mức lương đủ sống cho gia đình 4 người, giảm thời gian làm việc, tạo điều kiện nhà ở cạnh tranh, khuyến khích việc lập gia đình và sinh con tại nơi làm việc, chia sẻ trách nhiệm gia đình…
Ảnh minh họa: Cần giải pháp toàn diện để khuyến khích sinh conAlt: Giải pháp toàn diện bao gồm hỗ trợ tài chính, chính sách, và sự thay đổi nhận thức để khuyến khích sinh con.
Kết luận: Khuyến khích sinh con đòi hỏi giải pháp toàn diện, không chỉ là tiền thưởng. Cần có chính sách hỗ trợ lâu dài về nhà ở, giáo dục, chăm sóc sức khỏe và tạo điều kiện thuận lợi cho phụ nữ trong công việc để giảm bớt gánh nặng kinh tế và xã hội cho các gia đình trẻ. Hãy cùng Cachchamcon.com tìm hiểu thêm các giải pháp hỗ trợ và tư vấn chăm sóc mẹ và bé để xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho thế hệ tương lai.
