Việt Nam đã chính thức đạt mức sinh thay thế (TFR) 2,09 con/phụ nữ từ năm 2006. Tuy nhiên, thực tế cho thấy mức sinh này chưa thực sự bền vững và đang có xu hướng giảm đáng kể, đặt ra nhiều thách thức cho tương lai dân số nước ta. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết xu hướng giảm sinh, dự báo quy mô dân số và đề cập đến những giải pháp cần thiết.
Mức sinh giảm: Thực trạng đáng báo động
Trong hai thập kỷ qua, mức sinh ở khu vực thành thị Việt Nam liên tục giảm, dao động quanh 1,7 – 1,8 con/phụ nữ, thấp hơn mức sinh thay thế. Điều đáng lo ngại là hiện tượng này cũng xuất hiện ở khu vực nông thôn. Số con trung bình của phụ nữ nông thôn đã giảm từ 2,2 – 2,3 con/phụ nữ năm 2019 xuống còn 2,07 con/phụ nữ vào năm 2023 – mức thấp nhất từ trước đến nay. Sự suy giảm này không chỉ ảnh hưởng đến quy mô dân số mà còn tác động đến cấu trúc dân số trong tương lai.
Biểu đồ dân số Việt NamAlt: Biểu đồ thể hiện xu hướng giảm dân số Việt Nam từ năm 2006 đến năm 2023, minh họa rõ rệt sự suy giảm mức sinh.
Dự báo dân số Việt Nam đến năm 2069
Dựa trên các giả thiết về mức sinh thấp, trung bình và cao, các dự báo về quy mô dân số Việt Nam cho thấy những kịch bản khác nhau. Nếu mức sinh tiếp tục giảm mạnh (giả thiết mức sinh thấp), đến năm 2069, mức sinh chỉ còn 1,85 con/phụ nữ. Ngược lại, với giả thiết mức sinh cao, Việt Nam sẽ đạt mức sinh thay thế (2,1 con/phụ nữ) vào cuối thời kỳ dự báo. Theo phương án trung bình, dân số Việt Nam được dự báo đạt 104,5 triệu người vào năm 2029, 110,8 triệu người vào năm 2039 và 116,9 triệu người vào năm 2069. Tỷ lệ tăng dân số hằng năm cũng dự kiến giảm dần và đạt trạng thái “dừng” vào giai đoạn 2064 – 2069.
Ảnh hưởng của xu hướng giảm sinh
Sự giảm sút mức sinh không chỉ ảnh hưởng đến quy mô dân số mà còn gây ra nhiều hệ lụy khác. Tỷ trọng trẻ em dưới 15 tuổi sẽ giảm, trong khi tỷ trọng người già tăng lên đáng kể. Điều này dẫn đến sự suy giảm lực lượng lao động trong tương lai, trong khi chi phí chăm sóc y tế và an sinh xã hội cho người cao tuổi lại tăng cao. Đây là một thách thức lớn đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
So sánh với xu hướng toàn cầu
Việt Nam không phải là quốc gia duy nhất đối mặt với vấn đề giảm sinh. Trên toàn cầu, phụ nữ hiện nay sinh ít hơn 1 con so với năm 1990, với mức sinh trung bình là 2,25 con/phụ nữ. Hơn một nửa số quốc gia và khu vực trên thế giới có mức sinh dưới mức thay thế, và gần 1/5 số quốc gia và khu vực đang trải qua tình trạng mức sinh “rất thấp” (dưới 1,4 con/phụ nữ).
Bản đồ thế giới thể hiện mức sinhAlt: Bản đồ thế giới minh họa mức sinh của các quốc gia và khu vực, nhấn mạnh các vùng có mức sinh dưới mức thay thế.
Chính sách dân số thế giới và bài học kinh nghiệm
Theo Báo cáo chính sách dân số thế giới năm 2021, năm 2019, có sự đa dạng trong chính sách dân số của các quốc gia trên thế giới. Một số quốc gia đang thực hiện chính sách giảm mức sinh, trong khi số khác lại tập trung vào việc tăng mức sinh hoặc duy trì mức sinh hiện tại. Việc nghiên cứu và học hỏi kinh nghiệm quốc tế trong việc điều chỉnh chính sách dân số là rất cần thiết.
Kết luận và lời khuyên từ Cachchamcon.com
Xu hướng giảm sinh tại Việt Nam đang đặt ra nhiều thách thức to lớn. Để ứng phó hiệu quả, cần có những chính sách hỗ trợ toàn diện, từ chính sách khuyến khích sinh con, hỗ trợ chăm sóc trẻ em và người già, đến việc nâng cao chất lượng giáo dục và chăm sóc sức khỏe. Cachchamcon.com cam kết đồng hành cùng các bậc cha mẹ, cung cấp kiến thức và hỗ trợ cần thiết trong việc nuôi dạy con cái, góp phần xây dựng một tương lai tươi sáng cho thế hệ trẻ Việt Nam. Hãy truy cập Cachchamcon.com để tìm hiểu thêm nhiều thông tin hữu ích khác!
